آرشیو دروس خارج اصول آیت الله سبحانی89-88

پیش از ورود به بحث حجیت قول لغوی، به دو مقدمه باید توجه کرد.

مقدمه اول این که شک در اصل ظهور انواع و اقسامی دارد:

حالت اول شک در وجود القرینه است. فرقی در عمل بین اصاله الظهور از یک سو و اصاله الحقیقه و اصاله عدم القرینه از سوی دیگر نیست. بحث در این است که مدرک عرف کدام است؟ و مرجع در اینجا چیست؟ مشهور می گویند اصاله عدم القرینه است و من می گویم اصاله ظهور است.

حالت دوم شک در قرینیت موجود است. مانند امر بعد از حظر، که آیا مفید وجوب است یا رافع حظر؟ مانند امر به بیرون آمدن از منزل بعد از حکومت نظامی.

دراینجا اگر بگوییم اصاله الحقیقه یک اصل تعبدی است اینجا هم جاری است ولی اگر آن را تعبدی ندانیم اینجا جاری نیست و باید اصاله عدم القرینه جاری کنیم و کلام مجمل میشود و تعبد به این معناست که مفید ظن هست یا نه.

حالت سوم شک در ظهور معنای جمل است. اگر شک کردیم که هیآت جمل برای چه وضع شده است؟ آیا مثلاً جمله شرطیه برای ثبوت عند الثبوت است و سلب عند السلب، تکلیف چیست؟ در هیأت مرجع اصلی علم معانی است، هر چند از تبادر هم میتوان استفاده کرد. البته تبادر فرع بر علم به وضع است.

حالت چهارم شک در هیأت مفردات است، مانند هیأت اضرب و ضارب که در اینجا باید سراع علم صرف و نحو رفت. ما هم منکر این نیستیم البته در آنجا هم ممکن مرجع تبادر باشد.

ص: 1